Pokrzywa zwyczajna to pospolity chwast, którego można spotkać przy drogach, na pastwiskach, w przydomowych ogródkach, we wszelkich zaroślach, w lasach i na ugorach. Należy do rodziny pokrzywowatych. Nazywa się ją również pokrzywą dwupienną, wielką czy parzącą. Pokryta jest włosami, które sprawiają nam nieprzyjemną niespodziankę, gdy nieumyślnie jej dotkniemy lub spróbujemy zerwać gołą ręką. Nie zapominajmy więc zawsze zaopatrzyć się w dobre rękawice, kiedy wybieramy się na jej zbiory. Pokrzywa pojawia się już wczesną wiosną i właśnie wtedy najlepiej ją zbierać. Ma wtedy najwięcej swoich cennych wartości. Czas kwitnienia pokrzywy trwa od czerwca do października i tu mam ciekawostkę. Otóż w pokrzywie występują kwiatostany męskie i żeńskie różniące się budową.
Od wieków docenia się właściwości zdrowotne pokrzywy. Już w czasach starożytnych uważana była jako niezwykłe lekarstwo ziołowe a w kuchni za cudowne warzywo.
Do celów leczniczych wykorzystywane są liście, zbierane przed kwitnieniem (Urticae folium) oraz korzenie – wykopywane jesienią lub wczesną wiosną (Urticae radix), jak również całe ziele (Urticae herba). Surowcem, równie często stosowanym, jest sok uzyskiwany ze świeżych pędów pokrzywy. Medycyna ludowa zaleca, aby pić go co dzień na wzmocnienie przy wiosennym zmęczeniu.
Co zawiera pokrzywa?
Pokrzywa zwyczajna jest skarbnicą dobroczynnych składników. A oto one:
makro- i mikroelementy:
- magnez
- fosfor
- wapń
- siarkę
- żelazo
- potas
- jod
- krzem
- sód
- mangan
- miedź
- cynk
- selen
witaminy:
- witamina A
- witamina K
- witamina B2
- witamina C
- kwas pantotenowy (witamina B5)
a także:
- kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, glikolowy, glicerolowy)
- związki aminowe i garbnikowe
- chlorofil
- serotonina
- histamina
- acetylocholina
- karotenoidy
- fitosterole
- flawonoidy
Właściwości i zastosowanie pokrzywy zwyczajnej
Pokrzywa jest wszechstronnie działającą rośliną leczniczą. Jedną z wielu korzyści zdrowotnych pokrzywy jest jej zdolność do detoksykacji organizmu (oczyszcza krew z toksyn). Poprawia ona przemianę materii, pobudza wytwarzanie enzymów trzustkowych, obniża poziom cukru we krwi, a także wpływa korzystnie na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny czym pomaga zapobiegać i leczyć anemię. Pokrzywa wspomaga leczenie zaburzeń krzepliwości krwi (krwotoki, krwawienia). Picie naparu z pokrzywy zaleca się, gdy cierpimy na choroby nerek (kamica nerkowa, kamienie, piasek), stany zapalne dróg moczowych i pęcherzyka żółciowego. Pokrzywa wspaniale zwalcza dolegliwości reumatyczne a także redukując obrzęki likwiduje uczucie „ciężkich nóg”. Alkoholowy wyciąg z pokrzywy stosowany jest w Europie przy leczeniu raka prostaty. Stosuje się ją również w łagodnie przebiegających biegunkach różnego pochodzenia oraz nieżycie żołądka i jelit. Zioło to reguluje cykle menstruacyjne oraz minimalizuje objawy menopauzy regulując aktywność hormonalną. Pokrzywa wzmacnia włosy i paznokcie, zapobiega wypadaniu włosów, odżywia i oczyszcza skórę, redukuje nadmierny łojotok, poprawia metabolizm skóry, pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu, poprawia mikrokrążenie skóry. Jest nieoceniona w pielęgnacji problematycznej skóry, zwłaszcza w przypadku trądziku młodzieńczego. Pokrzywa przeciwdziała awitaminozie, łagodzi hemoroidy i objawy astmy, zwiększa odporność oraz dodaje energii. Pokrzywa zwiększa masę mięśniową. Roślina ta wykazuje właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne, moczopędne, ściągające, przeciwbólowe, rozkurczowe.
Co można sporządzić z pokrzywy?
Pokrzywę wykorzystuje się zarówno w celach leczniczych, konsumpcyjnych, jak i kosmetycznych. W celach leczniczych korzysta się z liści, które zbierane są przed kwitnieniem, z korzeni lub łodygi pokrzywy. Pokrzywę można wykorzystywać na wiele sposobów. Sok, koktajl, herbata, zupa, chleb, makaron, pesto, ekstrakt, w formie smażonej (podobnie jak szpinak). Opcji jest naprawdę wiele. Im mniej przetworzona pokrzywa tym więcej dobrego zrobi dla zdrowia.
Napar z pokrzywy
1−2 łyżki liści zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i odstaw na 10−15 minut, a następnie odcedź. Tak przyrządzony napar pij po szklance 2−3 razy dziennie.
Odwar z pokrzywy
1-2 łyżki liści zalej szklanką wody. Podgrzewaj pod przykryciem do temperatury max 90oC przez 5 minut.
Płukanki wzmacniające i przeciwłupieżowe do włosów
2−3 łyżki suszonej pokrzywy zalej 500 ml wrzącej wody, przykryj, po 20 minutach dodaj 2 łyżki octu jabłkowego lub soku z cytryny, wypłucz włosy po wcześniejszym umyciu.
Nalewka pokrzywowa
Siekamy świeżą pokrzywę wraz z liśćmi, łodygą i korzeniami, wkładamy do słoja z zielonego szkła i zalewamy spirytusem. Na każdą 1/3 szklankę posiekanej pokrzywy przypada 1 szklanka spirytusu. Całość odstawiamy w nasłonecznione miejsce na dwa tygodnie.
Gotową nalewkę wcieramy w skórę głowy przed każdym myciem włosów. Zapobiega wypadaniu włosów, likwiduje nadmierny łojotok oraz uporczywy łupież.
Roztwór z korzeni pokrzywy
Około 4 garści korzeni pokrzywy zalewamy zimną wodą i pozostawiamy na noc. Na drugi dzień podgrzewamy do wrzenia i pozostawiamy na 10 minut do naciągnięcia.
Sok ze świeżej pokrzywy – świetny sposób na oczyszczanie organizmu
Świeżo ściętą pokrzywę dokładnie myjemy, mielimy w maszynce do mięsa i odciskamy sok przez gazę lub bawełnianą ściereczkę.
Otrzymany sok rozcieńczamy wodą źródlaną w proporcji 1:2 (np. 250 ml soku i 500 ml wody).
Pijemy taki sok z pokrzywy 3 razy dziennie wraz z 1 łyżką miodu przez 14 kolejnych dni.
Maść pokrzywowa
Bolące miejsca smarujemy maścią przygotowaną z rozgniecionych i dobrze wymieszanych razem składników: ½ szklanki posiekanych liści pokrzywy, ½ szklanki rozgniecionych jagód jałowca i 200 g prawdziwego masła.
To połączenie pokrzywy i jagód jałowca łagodzi dolegliwości reumatyczne, bóle mięśni i stawów.
Pokrzywa a ciąża
Kobiety w ciąży mogą pić pokrzywę, ponieważ zawiera dużo minerałów i witamin. Herbata z pokrzywy pita po urodzeniu dziecka wzmaga karmienie piersią i pomaga w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu.
Pokrzywa w kuchni
Ze względu na cenne właściwości lecznicze świeżych, młodych liści pokrzywy roślina ta zagościła również w kuchni. Można ją spożywać jako „fałszywy szpinak”, zupę ziołową czy składnik sałatek wiosenno-letnich.
Ważna informacja. Informacje przedstawione na mojej stronie nie są pisane przez lekarza. Nie są one fachową opinią ani poradą medyczną. Nie mogą zastąpić opinii i wiedzy pracownika służby zdrowia, np. lekarza. Wszelkie rady, które są na mojej stronie stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.
