Przez tysiące lat ludzie stosowali rośliny, by leczyć, ratować i przedłużać życie. Na pewno każdy z was zetknął się z tematyką ziół. Mamy czy babcie od wielu lat hodują lub kupują zioła. Warto wrócić do korzeni i zapoznać się z możliwościami, jakie daje nam Natura.
Zioła (rośliny zielarskie) są to rośliny zawierające substancje wpływające na metabolizm człowieka i dostarczające surowców zielarskich. Rośliny zielarskie to jednoroczne i dwuletnie rośliny zielne, ale także drzewa, krzewy, warzywa i byliny.
Jak dzielimy zioła?
Część roślin może równocześnie posiadać właściwości lecznicze, być stosowana jako przyprawa i dostarczać olejków eterycznych. Zioła lecznicze używane są zarówno w medycynie jak i kosmetologii. Zioła wykorzystywane są głównie ze względu na bogatą zawartość składników bioaktywnych, które występują w nich w unikatowych kombinacjach. Substancje te wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, bakteriobójcze, grzybobójcze, antyutleniające, regenerujące, nawilżające, uspokajające, antyseptyczne, terapeutyczne, antystresowe, żółciopędne i wiele innych. Leki uzyskane z ziół to leki ziołowe zaś dział medycyny i farmakologii wykorzystujący surowce ziołowe do produkcji leków oraz w profilaktyce i terapii chorób to ziołolecznictwo. W ziołolecznictwie, zwanym inaczej fitoterapią, ekstrakty pozyskiwane z różnych części roślin stosowane są do produkcji naturalnych lub przetworzonych leków ziołowych o różnorakim działaniu. Przeważnie produkty ziołowe tego typu dostępne są bez recepty, ich stosowanie zaleca się jednak omówić ze specjalistą. Choć fitoterapia wspiera jedynie leczenie konwencjonalne oraz uskutecznia profilaktykę, trzeba pamiętać, że zioła mają sprawdzone i udokumentowanie działanie na wielu polach. Wykorzystywane bez odpowiedniej wiedzy mogą zaszkodzić lub nie zadziałać w wystarczającym stopniu.
Co warto wiedzieć o ziołach?
Zioła mogą być piękną ozdobą ogrodu oraz stanowić spiżarnię smaków i aromatów, a także domową apteczkę, która sprawdzi się na różne dolegliwości. Dlatego warto wygospodarować nawet w niewielkim ogrodzie grządkę pod uprawę tych wyjątkowych roślin. Zaletą ziół są niewielkie wymagania uprawowe, a większość gatunków może być uprawiana nawet w donicy na tarasie lub balkonie.
Jak stosować zioła?
Zioła najczęściej stosujemy w kuchni, ale nie tylko. Dodajemy je do różnych potraw, aby nadać im smak i wyrazistość. Dodając do potraw zioła w kuchni (suszone lub świeże) wzbogacamy smak naszych potraw i odkrywamy nowe smaki. Poza tym dostarczają nam one wielu witamin, które pozwalają zachować zdrowie. Spożywanie ziół wpływa również na nasz organizm poprawiając trawienie. Zioła są bogate w błonnik, który wspomaga perystaltykę jelit i wpływa pozytywnie na działanie układu pokarmowego. Z ziół można również robić napary. Zalewamy je gorącą wodą i po zaparzeniu są gotowe do picia. Zioła stosuje się także w inhalacjach oraz zewnętrznie na skórę. Wyciągi ziołowe znajdziemy również w wielu kosmetykach, suplementach diety i lekach.
Jak zbierać zioła lecznicze?
Zioła zbiera się przez cały rok. Przed wybraniem się na spacer w poszukiwaniu ziół, nie zapomnijmy o zabraniu ze sobą leksykonu zielarskiego, aby wiedzieć czy na pewno zbieramy właściwe rośliny oraz czy nie są one pod ochroną. Rośliny najczęściej pozyskiwane w celach farmaceutycznych to między innymi: rumianek, koper włoski, dziurawiec, pokrzywa, mięta, mniszek lekarski, krwawnik pospolity, prawoślaz, szałwia, naparstnica, melisa, mniszek, dzika róża, aloes, żeń-szeń i ostropest. Rośliny zielne przyprawowe to pieprz czarny, bazylia, tymianek, majeranek, kminek, oregano, koper włoski i wiele innych. Aromaterapia z kolei wykorzystuje bogate właściwości zawartych w roślinach olejków eterycznych np. olejek z drzewa herbacianego, różany, cytrynowy, rozmarynowy, z paczuli itp.
